ความคุ้มครองในทรัพย์สินทางปัญญาแบ่งออกเป็นสองประเภท เพื่อให้ระบุและใช้งานได้อย่างมีประสิทธิภาพ ได้แก่ ประเภทสิทธิบัตร และประเภทลิขสิทธิ์ แล้วทั้งสองอย่างมันมีลักษณะต่างกันอย่างไร พูดรวบๆ แล้ว มันเป็นความต่างด้านขอบเขตในการคุ้มครอง สำหรับประเภทสิทธิบัตรจะเป็นการคุ้มครองความคิด กรรมวิธีการผลิต สูตรอาหาร แนวคิดต่างๆ ส่วนประเภทลิขสิทธิ์ เป็นส่วนที่ออกมารองรับการคุ้มของผลิตภัณฑ์ ซึ่งอาจเกิดจากกระบวนการผลิตที่มีสิทธิบัตรก็ได้

ทรัพย์สินทางปัญญาประเภทลิขสิทธิ์

ลิขสิทธิ์เป็นความคุ้มครองต่อตัวผลงาน หรือผลิตภัณฑ์ แต่ไม่รวมถึงความคิด และขั้นตอนการผลิต ซึ่งอันนี่เป็นส่วนความคุ้มครองของสิทธิบัตร การคุ้มครองผลงานไม่จำเป็นต้องจนทะเบียน เพราะตั้งแต่วันที่เริ่มสร้างผลงานขึ้นมาจะได้รับการคุ้มครองจนกว่าผู้สร้างจะตายไป แต่เมื่อตายไปแล้วสิทธิ์ครอบครองจะตกไปอยู่กับใครล่ะ? เมื่อผู้สร้างตายความคุ้มครองในตัวผลงานจะมีอายุ 50 ปี ถ้าเลยช่วงเวลา 50 ปี นี้ไปไม่มีผู้ที่เกี่ยวข้องกับเจ้าของผลงานมาเคลมความเป็นเจ้าของ ความคุ้มครองลิขสิทธิ์จะถูกเพิกถอน

ถึงแม้ว่าจะได้รับความคุ้มครองอัตโนมัติ แต่เพื่อรักษาสิทธิประโยชน์สูงสุดในการเป็นเจ้าของผลงาน จึงยังจำเป็นที่จะต้องลงทะเบียนอย่างถูกต้อง ในขณะที่ต้องมีเรื่องขึ้นศาลเพื่อฟ้องคดี เราจำเป็นจะต้องมีหลักฐานที่แน่นหนาในการยืนยันความเป็นเจ้าของอย่างถูกต้องตามกฎหมาย ทำให้ไม่ต้องมีตั้งทีมตรวจสอบที่ใช้เวลาในการสืบสวน แบบนี้จะช่วยประหยัดเวลาที่มีค่าอย่างมาก นอกจากนี้จะต้องเข้าใจด้วยว่าเราไม่อ้างฟ้องร้องการละเมิดลิขสิทธิ์กับผลงานที่เพียงเพราะมีความคล้ายคลึงกัน ซึ่งมันเป็นเรื่องที่จะต้องศึกษาเพิ่มเติมว่าขอบเขตที่เราจะเอาผิดได้มันคืออะไร

ทรัพย์สินทางปัญญาประเภทสิทธิบัตร

สิทธิบัตร (Patent) เป็นความคุ้มครองต่อทรัพย์สินทางปัญญาที่อยู่ในรูปแบบของ ความคิด กระบวนการผลิต กลไกเครื่องยนต์ ยารักษาโรค โดยแยกออกเป็นประเภทย่อยเป็น อนุสิทธิบัตร (Petty Patent) ซึ่งรองรับความคุ้มครองในขอบเขตที่ไม่กว้างเหมือนกับสิทธิบัตร โดยสิทธิบัตรอาจมีความคุ้มครองในต่างประเทศจาก สนธิสัญญาความร่มวมือด้านสิทธิบัตร (Patent Cooperation Teaty) ถือเป็นระบบที่อำนวยความสะดวกแก่เจ้าของสิทธิบัตร ช่วยลดภาระค่าใช้จ่ายในการจดสิทธิบัตรในหลายประเทศ

ปัจจุบันนี้เราสามารถจดทะเบียนสิทธิบัตรผ่านช่องทางอิเล็กทรอนิกส์ได้แล้ว ผ่านเว็บไซท์ของกรมทรัพย์สินทางปัญญา ipthailand.go.th เจ้าของผลงานสามารถสมัครเป้นสมาชิกและเข้าไปลงทะเบียนสิทธิบัตรออนไลน์ได้ทันที นอกจากนี้ยังช่วยอำนวยความสะดวกในหลายๆ ด้าน เช่นข้อมูลทางทรัพย์สินทางปัญญา การต่ออายุสทธิบัตร และสิทธิประโยชน์ต่างๆ อีกมากมายที่เจ้าของผลงานจะได้รับ หรือ จะลงทะเบียนผ่านสำนักงานโดยตรงที่ตั้งอยู่ใน 563 ถนนนนทบุรี ต.บางกระสอ อ.เมืองนนทบุรี จังหวัดนนทบุรี 11000 และสำนักงานพาณิชย์ประจำจังหวัด สามารถโทรสอบถามรายละเอียดเพิ่มเติมได้ที่สายด่วน 1368